MATERYALLER

A.   Aşağıdaki ifadeleri uygun kelimelerle tamamlayınız.

1.  Merceklere gelen ve mercekler tarafından kırılan ışınların yolu ...............adı verilen bir doğruya göre tanımlanır.
2. Üzerine düşen paralel ışık demetini dağıtan merceklere ............... denir.
3. Kırılan ışınların kesiştiği noktaya ............... denir.
4. Hipermetrop göz kusurunun düzeltilmesinde ...............  kullanılır.
5. Kalın kenarlı mercekler cisimlerin ............... görüntülerini oluştururlar.

B.  Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği yuvarlak içine alınız.

1. Ahmet: "-Ben uzaktaki cisimleri göremiyorum. Göz doktorum bana ......... söyledi.Büşra: "-Benim gözlük camlarım ince kenarlı mercek. Ben ........ göremiyorum.
   
   Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?
2. X:  İnce kenarlı mercek ve Y: kalın kenarlı mercekBuna göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

3. Işınların X ve Y kutularına gönderildikten sonra izlediği yollar şekildeki gibidir. Buna göre, X ve Y kutularında kullanılan mercekler aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

C. Aşağıda verilen ifadeleri uygun olarak eşleştiriniz.

(...) Işığın yansıması sonucunda görüntü veren düz

ya da küre kapağı şeklinde olan ve bir yüzü parlatılmış

opak cisimlerdir.

(...) Odak noktasının merceğe olan uzaklığıdır.

(...) Işığı kırarak görüntü oluşturan, en az bir

yüzü küresel saydam cisimlerdir.

(...) Kalın merceğin diğer adı.

(...) Mercekler kullanılarak yapılan bir araç.

A.   Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların önüne "D", yanlış olanların önüne "Y" harfi yazınız.

1.   (...) İnce kenarlı merceğe yakınsak mercek de denir.

2.   (...)Hipermetrop göz kusurunun düzeltilmesi için ince kenarlı mercekten yapılmış gözlükler kullanılır.

3.   (...) Kalın kenarlı mercek, üzerine gelen paralel ışın demetini odak noktasında kesişecek şekilde kırar.

4.   (...) Iraksak mercek üzerine gelen paralel ışın demetini birbirinden uzaklaştırarak kırar.

5.   (...) Merceğin odak uzaklığı merceğin eğrilik yarıçapına, yapıldığı malzemeye ve bulunduğu ortamın cinsine göre değişir.

6.   (...) Bir mercek üzerine herhangi bir doğrultuda gönderilen ışık iki kez kırılmaya uğrar.

B.   Aşağıda verilen boşluk doldurma sorularını cevaplandırınız.

1.   Doğal bir mercek ......... (özg)

2.   Üzerine düşen paralel ışık demetini bir noktada toplayan merceklere ....... denir. (neci nearklı ermcek)

3.   İnce kenarlı mercek belli bir mesafede cisimlerin görüntüsünü ..... ve ..... gösterir. (züd, kçükü)

4.   Miyop göz kusurunun düzeltilmesinde ......... mercek kullanılır. (enci knarelı)

5.   Kalın kenarlı mercek ışık ışınlarını .........yansıtır. (daığtraka)

C.   Aşağıda verilen bulmacayı doldurunuz.

A. Aşağıda verilen çoktan seçmeli sorulardan doğru olanını yuvarlak içine alarak işaretleyiniz.

1. 

Tabloda verilen boşluklar sırasıyla hangi seçenekteki gibi doldurulmalıdır?

A. Yanlış-Yanlış-Doğru-Doğru

B. Doğru-Doğru-Yanlış-Yanlış

C. Yanlış-Doğru-Yanlış-Doğru

D. Doğru-Yanlış-Doğru-Yanlış

2.

I. Belli bir mesafede cisimlerin düz ve büyük görüntüsünü verir.

II. Kuyumcular ve antikacılar bu tür mercekleri büyüteç olarak kullanırlar.

III. Hipermetrop göz kusurunu düzeltmekte kullanılır.

 Yukarıdaki özellikleri veren mercek türü aşağıdakilerden hangisidir?

3. 

Yukarıda gösterilen merceklerden hangileri kalın kenarlı mercektir?

A. I ve III

B. I, III ve IV

C. II ve VI

D. I, V ve VI

B. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

1. İnce kenarlı mercek ve kalın kenarlı merceklerin özelliklerini aşağıdaki tabloya yazınız.

2.

Yukarıda verilen araçların hangilerinde birden fazla mercek kullanılmıştır?

Cevap: .........................

MATERYAL TASARIMI

Deneyin adı: Büyüteç Yapalım

Deneyin amacı: Mercek görevi yapan su sayesinde maddeleri incelemek

Deneyin malzemeleri: Asetat kağıdı, mum, su, yazılı kağıt

Deneyin yapılışı:

Mumu yakalım ve asetat kağıdına damlatalım.

Ortasını açarak burayı su ile dolduralım.

Asetat kağıdını yazılı bir kağıdın üzerine koyalım.

Su damlasının olduğu yerdeki harflerle diğer yerdeki harfleri büyüklük bakımından karşılaştıralım. Bu deneyin sonucundan yararlanarak deniz veya havuzdaki el ve ayaklarımızın büyük görünme sebebini söyleyelim.

Sonuç: Su mercek görevi yaparak altındaki yazıların büyümesini sağlar. Mumum kullanılma nedeni suyun yayılmasını önleyerek suya mercek özelliği kazandırmaktır.

NOT: Aynı etkinliği şeffaf olmayan bir kabın ortasına para konulup üzerine yavaş yavaş su eklenerek paranın ve gözlemleyenlerin yeri değişmediği halde paranın görünür hale getirilmesi şeklinde de yapılabilir.